Talar toruński Zygmunta III Wazy jest jedną z najpiękniejszych polskich monet. Jej historia łączy się z dziejami wojny polsko-szwedzkiej prowadzonej w latach 1626 – 1629 na terenie Pomorza i Kujaw. Obecnie replikę tego niezwykłego numizmatu można podziwiać w kolekcji „Najcenniejszych monet polskich” emitowaną przez Skarbnicę Narodową.
16 lutego 1629 roku wojska szwedzkie pod dowództwem feldmarszałka Hermana Wrangla rozpoczęły dwudniowe oblężenie Torunia. Mimo znaczącej przewagi sił najeźdźcy oraz niedostatecznych fortyfikacji, miasto skutecznie stawiło opór. Zygmunt III Waza doceniając bohaterską postawę mieszkańców zezwolił na wybicie okolicznościowej monety upamiętniającej to wydarzenie. Tym samym wydał zgodę na powtórne otwarcie mennicy toruńskiej, która po raz ostatni była czynna za czasów panowania Zygmunta I Starego.
Projekt talara toruńskiego z 1630 roku wykonał Henryk Hema, syn mincmistrza cesarskiego Piotra. Zarządca mennicy Hans Lippe dołożył wszelkich starań, aby moneta była wykonana z bardzo dobrej jakości srebra oraz posiadała odpowiednią wagę. Wysiłki mincerzy sprawiły, że toruńskie talary pamiątkowe były bardzo pożądane i poszukiwane.
